Prawo do wolności zgromadzeń w bełkocie Króla i w wierszu Hemara

Całkiem niedawno pan profesor Marcin Król, według wielu biogramów historyk idei, był się wyraził: W parlamencie posłowie mają prawo mówić to, co chcą. Natomiast tu Jarosław Kaczyński z walką polityczną wyszedł na ulicę. Jest to absolutne przekroczenie reguł demokracji. Po to wymyślono parlament, żeby spory odbywały się w parlamencie, a nie na ulicy. Cóż. Jeżeli to ma cokolwiek wspólnego z ideą to prof. Król jest jej fałszerzem. W końcu jakieś idee trzeba znać, choćby konstytucję amerykańską (zwłaszcza  pierwszą poprawkę z 1791 r.)  i późniejsze wynalazki, wręcz duperele, których za nic nie chciały uznać, jako obowiązujące kraje obozu. Po cholerę się wysilać, skoro mogę wierszem i to nie swoim. Nie mam nic więcej do dodania. Może tylko to, że lepiej objaśniać świat idei  Hemarem, a profesorem Królem, jako źródłem wiedzy o ideach nie zawracać sobie głowy. Ciąg dalszy wykładów poety o prawach człowieka wkrótce.

DEMONSTRACJA

Kilka dni temu, rano,

O dziesiątej godzinie,

Szedł pochód demonstrantów

Przez Oxford Street w Londynie.

Licząc na oko, jakich Trzysta osób.

A z przodu Flegmatyczny policjant

Szedł na czele pochodu.

Demonstranci tak zgodnie

Szli tuż za policjantem,

Jakby policjant także

Wśród nich był demonstrantem —

Lecz on tylko uważał,

Jako publiczna władza,

Czy dobrze im się idzie,

Czy im nic nie zawadza.

Tam przepuścił autobus,

Tu zatrzymał samochód,

Tam przechodniów na bok

 Porozsuwał — a pochód

Wygodnie, środkiem jezdni

Sunął porywczym prądem.

Wznosząc okrzyki, w rodzaju:

„Hańba Anglii! Precz z rządem!

Śmierć waszym komandosom!"

I na kijach, nad głową,

Nieśli duże plakaty

A na plakatach słowo

„ENOSIS". Demonstrantami

Na londyńskiej ulicy

Byli bowiem Cyprioci.

Brytyjscy Cypryjczycy.

Krzyczeli, każdy chmurny

I groźny jak Meduza:

,,Nie chcemy być członkami

Brytyjskiego Sojuza!"

„Precz — krzyczeli — nim z Cypru

Zemsta ludu was wyprze!

Chcemy Cypru dla Grecji!

Chcemy Grecji na Cyprze!"

„Niech żyje — krzyczeli — wolność!"

I Oxford Street na chwilę

Zamieniła się w wąwóz

Antyczny — w Termopile,

Kędy szło trzystu mężnych

Leonidasów. A z przodu

Dobroduszny policjant

Szedł na czele pochodu,

Trochę zażenowany

I uśmiechał się płocho —

Aż pochód przeszedł — w stron

 Pobliskiej dzielnicy Soho,

Zostawiając za sobą

Zapach czosnku i szypru —

Nikłą smugę w powietrzu —

Narodową woń Cypru.

*

Ja stałem na chodniku,

Długo myśląc o scenie,

Która na mnie zrobiła

Bardzo duże wrażenie.

W sporze dwóch obcych wysepek

Nie moja rzecz dociekania,

Która wysepka ma rację —

Cypr, czy Wielka Brytania?

Czy rację ma Imperium

Brytyjskiej cytadeli.

Czy irredenta jego

Greckich obywateli,

Którzy wolą, bo nagle

Dostali takiej manii,

Należeć do małej Grecji,

Niż do Wielkiej Brytanii

I nie chcą słuchać żadnych

Perswazji i kaznodziejstw

 I niepomni brytyjskich

Auspicji i dobrodziejstw

I protekcji — niewdzięczni!

Do wdzięczności niezdolni! —

Krzyczą, że chcą być greccy.

Krzyczą, że chcą być wolni.

A Imperium powiada:

„Przepraszam was, kochani,

Wy mi tego nie róbcie,

Wy brytyjscy poddani,

Rodzone moje dzieci,

Czy na Cyprze, czy w Soho".

A oni krzyczą: „Nieprawda!

Precz, angielska macocho!

Grecja to nasza matka!"

I robią demonstrację

W Londynie. I nieważne,

Która strona ma rację.

*

W każdym ustroju na świecie,

Jakaś partia, czy strona,

Czy procent ludzi, czy grupka,

Czuje się pokrzywdzona

I nie ma na to rady.

Jeszcze się nie narodził

Rząd taki, czy taki ustrój,

Co by wszystkim dogodził.

Wartość ustroju tylko

Jedną cnotą się ceni:

Czy on pozwala krzyczeć

Tym, co się czują skrzywdzeni,

Czy on im daje prawo

Protestu, gniewu, skargi,

Czy im gęby zatyka

I zawiązuje wargi.

Racje takie, czy inne —

Przelotne, zmienne, względne.

Wolność krzyku — to jedno

Najważniejsze. Niezbędne

Źródło wszystkich wolności.

Odkryli je dawni Grecy.

Wiecie wy co? Wy sobie

Wyobraźcie, dla hecy —

Nu, na chwilę — na próbę —

Że w Moskwie, na Krasnym Placu,

Idzie pochód przed frontem

Kremlińskiego pałacu,

Że idzie demonstracja

Pod oknami Łubianek —

Trzysta osób — Polaków.

Lwowiaków i Lwowianek.

I krzyczą. Jakby w gardłach

Jakaś pękła im śluza:

„Nie chcemy być członkami

Sowieckiego Sojuza!

Hańba! — krzyczą — Precz z rządem

Skandują słowo po słowie:

„My chcemy Lwowa dla Polski!

My chcemy Polski we Lwowie!"

Może nie mają racji.

Lecz krzyczą tak. A z przodu

Dobroduszny policjant

Idzie na czele pochodu

I baczy — czy Paljakom

Wygodnie się demonstruje.

Już wy tak sobie państwo

Wyobrazili? Dziękuję.

1956




.